- “15 gün içerisinde konteyner talep eden herkesin talebini yerine getirmiş olacağız.”
- “Sen ben yok, biz varız modeli. Kardeşlik modeli aslında bu. Bunu inşa eden bir kent var.”
- “(Seçime) Makam mevki, yoksa hasbi, mütevazı, yaranı ben sarmak için uğraş ediyorum diyen iki tane görüşle gidiyoruz.”
6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ikili zelzele, ortalarında Gaziantep’in de olduğu 11 vilayette önemli yıkıma neden oldu. Gaziantep’te Nurdağı ve İslahiye ilçeleri ağır hasar aldı. Derinden etkilenen Nurdağı, yeni baştan inşa edilecek.
İletişim Başkanlığı’nın dayanaklarıyla Anadolu Yayıncılar Derneği’nin (AYD) zelzele bölgeleri ziyaretleri sürüyor. Ortalarında Haber7 Genel Yayın Direktörü Osman Ateşli, Kanal 7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet, Ülke TV Ankara Temsilcisi Mustafa Pala, AYD Lideri Sinan Burhan ve beraberindeki gazeteciler Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya, Osmaniye ve Gaziantep’ten sonra Hatay’ı ziyaret etti.
Depremin birinci anından beri alanda çalışan Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Lideri Fatma Şahin, Haber7 Genel Yayın Direktörü Osman Ateşli’ye açıklamalarda bulundu.
“15 GÜN İÇİNDE KONTEYNER TALEPLERİNİN TAMAMI KARŞILANACAK”
Depremzedelerin yaralarının sarılmaya başlandığına işaret eden Şahin, Nurdağı’nda konteyner talebinin yarısına ulaşıldığını, geri kalan kısmın da süratli halde üretildiğini kaydetti:
“Bu işin düzgünleşme devrindeyiz. Bir acil muhtaçlıklar var. Kurtardığınız insanın temel gereksinimlerini gidermeniz gerekiyor. Gıdasından barınmasına kadar birçok bahiste bunların yönetilebilirliği açısından baya âlâ bir noktaya geldik. Nurdağı’nda çadır sayımızla ilgili kısım yönetildikten sonra konteyner kısmında talebin yarısına ulaştık. Geri kalan yarısını da çok süratli halde süratli üretmeye başladık. 15 gün içerisinde konteyner talep eden herkesin talebini yerine getirmiş olacağız. Konteyner talebi neden değerli? Zira sıcak suyu var. Müstakil tuvaleti var. Hijyen ortamımız var. Tek yürek çarşımızı da gördünüz. Puan sistemine nazaran ne almak istiyorsa alabiliyor. Ne giymek istiyorsa giyiyor. 4-6 yaş çocuk kreşlerinden tutun, etüt merkezlerine bir ailenin çocuğunun, anne ve babanın neyi gereksinimi varsa onu alabileceği bir ortam hazırladık. Konteynerdeki toplumsal ömrü da yönettikten sonra bizim düzgünleşme periyodunun boyutları, psikososyal dayanak ve öteki iktisattır.”
Şahin, Nurdağı ve İslahiye’de zelzeleden sonra oluşan tabloyu ise şöyle özetledi:
“Nurdağı ve İslahiye özelinde dörtte biri gitti. Okullar başlayınca tekrar dönüşler başladı. Onların taleplerine ‘Aile takviye usulü’ dediğimiz her ailenin farklı talepleri oluyor. Birinin engellisi var, oburunun yaşlısı var. Kısmen çocuklar daha düzgün durumda, zira hareket halindeler. Oyun kümeleri ve etüt merkezleri var. En büyük temel sorun yaşlılarda. Biz o yüzden kentte yaptığımız meskende bakımı evvel ‘çadırda ve konteynerde bakıma dönüştürelim’ dedik. Bizim büyükşehirin hastanesi de var. Tabiplerimiz ver hemşirelerimiz geldi ve meskende bakım sistemini çabucak kurduk. Ancak meskende bakım sistemini vermenize karşın payatif bakım dediğimiz bir şey var. Bu da hastane ve konut ortasında bir bakım. Zira her gün iğne vurulması gerekiyor, pansumanının olması gerekiyor. O günlük muhtaçlıkları giderecek bir altyapı gerekiyor. Onun alt yapısını şu an hazırladık. Yani her yaptığımız takviyeden sonra yeni dayanak muhtaçlığı doğuyor. Bunları hepsini yanlışsız yönetmemiz gerekiyor. Bilhassa depremzedelerdeki orta vade gereksinimde psikososyal takviye çok değerli. Örnek olarak konut az hasarlı lakin içine giremiyor. Üniversitedeki hocalarımızla ‘biz bunu nasıl yöneteceğiz, bilimsel olarak ne yapmamız gerekiyor?’ diyoruz. Bir hocamız ‘kendi eşimi bile liderim 15 gün uğraştım, evvel televizyonu açtık, etrafını dolaştırdım. 15 gün hazırladım, meskene giremiyor.’ dedi. Halbuki konut az hasarlı, hayat için hiçbir sorun yok. Az hasarlı konutlarda vatandaşları meskene döndürmemiz ve hayatı rutine döndürmemiz gerekiyor. Bu cins meselelerimizi şuanda yönetmeye çalışıyoruz. Bunlarla olan kısmı her gün üstüne daha koyarak daha yeterli sonuçlara ulaşacağız.”
‘YENİ NURDAĞI’NDA HASAR YOK
Başkan Şahin, Nurdağı ve İslahiye’nin yine inşa sürecine ait, “Sıfırdan mı yapılacaklar?” sorusuna şu karşılığı verdi:
“Nurdağı’nda yüzde 80 yapı stoku indi. Sağ olsun Murat Bakanımız süratli bir biçimde bütün grubuyla geldi. Tespitler yapıldı. Aslında Nurdağı ile İslahiye’de orta ve ağır hasarlı kümesi yüzde 80. Yüzde 20 de içeriye endişesinden giremiyor. Bizim daha evvel ‘Deprem Master Planı’nda otoyolun karşı tarafında yeni yapılan TOKİ konutlarının olduğu yerde ‘Yeni Nurdağı’ dediğimiz bir yer var. Orada bir hasar yok. Şu anda da temel atma konumuna geldi. 40 gün sonra bunu konuşabiliyorsanız, büyük bir alt yapınızın olduğu manasına geliyor.”
KAÇ KONUT YAPILACAK?
“Önce dört bin konut ile başlıyorlar. Nereye yapılacağı konusu netleşti. Bizim de şöyle bir yararımız oldu; biz 3 yıl evvel TÜBİTAK’taki hocalarla Sarsıntı Mater Planı yaptık. Hocalar bu kentin statiğini çalıştı. Kentin statiğindeki yeri çalıştı. Sert tabanları belirledik. Etraf Bakanlığımız ile genel müdürlerimiz hocalarla çalıştığımız bölgede jeoteknik ve jeofizik altyapısına baktılar. Buradan da geçtikten sonra karar veriliyor. Bizim bu kadar süratli hareket etmemizin sebebi sert taban ve kentin statiğin çalışılmış olmasıydı. Bunun çok büyük bir yararını gördük. Artık ise bu konutların süratli bir formda temeli atıldı ve çalışılmaya başlandı.”
“GAZİANTEP KENDİ KONTEYNERİNİ KENDİSİ ÜRETİYOR”
Gaziantep’in zelzele yaralarını sarmak için ağır efor sarf ettiğini kaydeden Şahin, kentteki sanayicilerin 3 bin konteyner yaptığını ve AFAD’a önemli mali dayanak verdiğini söz etti. Gaziantep’in kendi konteynerini kendisinin ürettiğinin de altını çizen Şahin, kentin ihracatıyla ilgili de şu değerlendirmelerde bulundu:
“Müşteri, ‘Sen bu işi bu kadar süratli yapamazsın’ deyip uzak doğuya gitmeye çalışıyor. İhracatımız yüzde 30 düştü. Müşteriyi de ikna etmek gerekiyor. Fabrikayı açıyor, emekçi yok. Zira personel depremzede. Fabrikayı açıyor, mühendisi gelmiyor. Kalifikasyonu yüksek insan gücünü yetiştirmek çok sıkıntı. Sanayicilerimizin en büyük temel sorunu bu. Kalifikasyonu yüksek insanı burada tutması gerekiyor. Bölgenin bir cazibe haline gelmesi ve yeni teşvik siteminin hayata geçirilmesi, üretim maliyetlerini düşürülmesi, buradaki üretim kapasitesini arttırmak ve pazar hissesini çoğaltmak gerekiyor. Şu anda zelzele bölgesinden çıkan eserin daha çok alınmasını istiyoruz. Mesela ‘depremzededen al malı, memleket kazanmalı’ diyoruz. Başka 70 ilin bir şey alacaksa buradan alması değerli.”
DEPREM BÖLGESİNE YENİ KALKINMA MODELİ
Gaziantep’in iş dünyasının güçlü olduğunu vurgulayan Şahin, kentte yapılan üretimin hem yurt içine hem de yurt dışına ihracı için çalışmalar yaptıklarını anlattı. Şahin, üzerinde durdukları kalkınma modelini şöyle anlattı:
“Ben Belediyeler Birliği Lideriyim. Biz Japonlarla sarsıntı öncesi, sarsıntı sırası ve zelzele sonrasını çalışmıştık. Burada bir sorunu çözecekseniz, kendi kurumsal yapınızı tekrar şekillendirmeniz gerekiyor. Şimdi iki ilçede yapı stokunun yüzde 80’i yerdeyse yeni bir kalkınma modeli gerekiyor. Bu da yeni bir idare gerektiriyor. Biz bunu Şili ve Japonlarda da inceledik. Bilhassa Zelzele Sonrası Uygunlaştırma Daire Başkanlığı zelzele sonrası yeni bir yapı haline getirdik. Zelzele Sonrası Güzelleştirme Daire Lideri olarak değiştirdik. Bunun başına kalifikasyonu en yüksek mühendisi atadık. İstanbul Teknik Üniversitesi mezunu. İnşaat Mühendisi. KASKİ’nin altyapısını da çalışmış. Bir müstakil daire başkanlığı ve altına da dört tane daire lideri. İdari ve Mali İşler Müdürlüğü. Alt yapı, üst yapı, toplumsal dayanak ve toplumsal siyasetler. Bugün Nurdağı’da he şey çok olağan. Toplumsal markete girdiğinizde bir puanlama sistemi çalışıyor. Bunu Bilişi A.Ş’deki bizim mühendislerimiz yaptı. Zira biz Güney Korelilerle açık data çalışmıştık. Akıllı kenti çalışmıştık. En sıkıntı vakitte zati elinizde yazılım hazır. Bu şemada 30 kişilik grup var. Bu beyin grubu. Biz büyükşehir olarak günde 250 kişi ile Nurdağı’nın yalnızca paklığına baktık. Zira halk sıhhati kıymetli. Bunlarda sorun çıkmaması için baştan denetimli gitmeniz gerekiyor. Bunun için de dersini çalışmış olman gerekiyor.”
“SEN BEN YOK, BİZ VARIZ MODELİ”
Şahin, kentte ticaretin ne vakit yine olağana döneceğine ait soruya şu karşılığı verdi:
“Cumhurbaşkanımız iki sefer geldi. Ne vakit bir sorun çıktığında Cumhurbaşkanımıza götürdüğünde, ‘Gaziantepliler kendi için bir şey istemez. Gaziantep’in söylediğinde bilimsel bir altyapı vardır ve tahlil üretir’ der.
Gittiğinde sorunu söylüyorsun ya, tamam soruyu söylüyorsun da kardeşim nasıl çözeceksin? Biz, giderken nasıl çözeceğimizi de söylüyoruz. O yüzden buranın çalışma sistematiğine o kadar alışkın ve şad ki, biz götürdüğümüzde çabucak 15 hususun birinci bir haftada 10 unsuru halloluyor. Devletimiz çok güçlü, başımızda Cumhurbaşkanımız var.
Ben Van sarsıntısında Aile Bakanıydım. Van’ın nereden nereye geldiğini biliyorum. En son yaşanan sarsıntılarda bir yıl sonra beşerler kalıcı konuta geçtiği vakit bunun Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde olduğunu biliyor ve güveniyor. En kıymetli şey itimat. Sevgi dediğiniz şey bile itimatla geliyor. Bu itimadı tesis etmek çok kıymetli. Bu devletimizin yapacağı iş.
Burada çok güçlü örgütlü odalar var. Her birinin büyük altyapısı var. Hepsi süratli bir biçimde geriyi toparlıyor. Mahallî idarelerde uyum çok kıymetli. Bizim Valimizle ‘birlikte iş yapma’ modelimiz var. Sen ben yok, biz varız modeli. Kardeşlik modeli aslında bu. Bunu inşa eden bir kent var. Bu değerli bir medeniyet kodu.
Şimdi Ramazan geliyor. Endüstrici bütün zekatını getirip Valiye teslim ediyor. Bu bir inançtır. Devlete olan inançtır. Getiriyor, ‘Ben bunu getiriyorum lakin siz kime vereceğinizi benden daha uygun biliyorsunuz’ diyor. Osmanlı’dan kalan bir mirastır, geçen yıl Valimiz bütün bakkalların borçlarını kapattı. Ben bu kentten ve bu bölgeden çok ümitliyim. Esasen bu kent, bu bölge zorluklara direne direne büyüdü. Hiçbir şey bize gümüş tepsilerde sunulmadı. Biz daima çok çalışarak, çok güçlü bir halde modelleyerek buraya getirdik.
Ben inanıyorum, seçime kadar olan süreçte bile birçok şeyi toparlamış olacağız. Zati inanç ve istikrar ortamı çok net ortaya çıkacak. Geçen Hatay’dan biri dedi ki: Ben çok önemli bir halde öteki bir partinin siyasal olarak da meylinde olan birisiydim lakin şu anda Recep Tayyip Erdoğan’a oy vereceğim. Biz, bu büyük felaketin altından lakin onun liderliğinde kalkabiliriz.”
Depremin olduğu birinci günden beri bölgeyle ilgili çok sayıda dezenformasyon gündeme geldi. Toplumsal medyada, “Devlet sarsıntı bölgesinde yok” suçlamaları yöneltildi. Şahin, bu savlara şu cevabı verdi:
“İnanın demiyor. Çok büyük bir felaket yaşadık ve evvel devlet geldi diyor. Toplumsal medyadaki algı idaresi kısmi olarak tutuyor olabilir lakin ben vicdana çok inanıyorum. Her insanın, arif ve faziletli toplumun vicdanın sesi üzerine karar vermesi gerekiyor. Bu arif toplum 20 yıldır bu yüzden bizi iktidar yapıyor. Başımıza gelmeyen kalmadı ki. O yüzden biz buradan nasıl çıkacağız diye baktığımızda, bizi biz yapan pahalar üzerinden, medeniyetimizin kodları üzerinden, Rabbim diyor ki: Akletmez misiniz ya kulum? Bilime inanarak, onun liderliğinde buradan çıkacağız. 15 Mayıs’ta yeni Türkiye’yi güzelleştirerek, merhametle, uygunlukla götüreceğiz. Bunu başarabilecek hem mahallî gücümüz, hem devlet gücümüz hem de insani gücümüz var. O yüzden birlikte başaracağız diyorum.”
Şahin’in sarsıntı bölgesiyle ilgili yaptığı öbür açıklamalar şöyle:
Çadırdaki depremzedelerin evvel konteynere, sonra kalıcı konutlara geçme süreci var. Siz bu süreci nasıl yönetiyorsunuz?
“Koordinatör Valimiz var. Biz lojistikçiyiz. Vazife dağılımı çok nettir. Bir de Gaziantep Valimiz var. İki Valimiz de çok pratiktir, çok süratli sonuç alır ve çok süratli risk alır. Bu devlet geleneği açısından çok değerlidir. Bu kent şayet öbür kentlerden ayrışıyorsa bu hisle ve bu insani kabiliyetle ayrışıyor. Ben onlara da huzurlarınızda çok teşekkür ediyorum.”
Psikososyal takviyeden bahsettiniz. Öğrenciler, anne-babasını kaybeden çocuklarla ilgili neler yapıyorsunuz?
“Nurdağı’nda gördünüz. Çadırlarda başladık biz. Çadırlarda bütün etüt merkezlerinden imtihana hazırlığa… Bizim 120 psikoloğumuz vardı. Tomurcuk projesi başlattık. Saha taraması yaptık. Her ailenin neye gereksinimi olduğunu çıkardık. Çocuk, engelli ve yaşlı yüklü gereksinimler üzerinden ne yapılması gerekiyor? Bunu da üniversitede eğitici eğitim veren hocalarla başladık. Bu tomurcuklarımızı geleceğe hazırlamak istiyoruz. Ekonomik destekse aslında devletimiz gerekeni yapıyor. Şu an Gaziantep Büyükşehir olarak 9-10-11 ve 12’nci sınıflara öğrenci başı 600, üniversiteye giden her öğrencimize de bin lira eğitim dayanağı vermeye başladık. Kart uygulamamız var. Uygulamayı indirdiğinde İslahiye ve Nurdağı’nda ikameti olan çocuklarımızın hepsine bu takviyesi başlattık. Çocuklarımızın eğitim hayatını sürdürülebilir kılmamız gerekiyor.
Psikososyal dayanakta de rutine dönmemiz gerekiyor. Aslında en büyük takviye bu. Beşerler rutine ve olağana döndüğünde eğitim hayatı, iş hayatı başlayacak ve bu uğraşı onun süratli rehabilite olmasını sağlayacak. Bunu uzmanlar da söylüyor. Ekstra psikososyal takviye gerekiyorsa zati 110 tane psikoloğumuz alındı ve birebir her kişiyi özel takip ediyorlar.”
KİMLİK NUMARASIYLA KİMİN NE ALDIĞI BİLİNİYOR
Yardımların dağıtılması süreci çok değerli. Çıkan birtakım haberlerden ötürü bilhassa bu hususa temas etmek istiyorum. Yardımlar hakikat bireylere yanlışsız halde ulaştırılabiliyor mu? Denetim sistematiği oluşturulabildi mi?
“Burada en değerli kısım toplumsal adalet ve toplumsal barışı sağlamak. Onun için de hak edeni belirleyip gerçek modellemek. 21’inci yüzyıl data yüzyılı. Dataların konuşması lazım. Kaymakamlık ne takviye veriyor, belediye ne takviye veriyor, bunu kim alıyor, kim almıyor? Zira bazen biri geliyor… Bunu genellemek çok yanlış olur fakat ferdî olarak yapanlar var. Bir tane alacakken beş tane alıyor. Öbürü hiç alamıyor.
Ailelere puan yükledik. Diyelim ki bin puanınız var, bu bin puanınızı toplumsal markette giyecekten besine her birine de puan koyduk, istediğiniz alışverişi yapabilirsiniz, bunların hepsini esasen hem kaymakamlığımız hem de büyükşehir olarak biz destekliyoruz. Orada para falan da geçmiyor. Ama biz TC kimlik numarası ile kimin ne aldığını, kimin ne alması gerektiğini de biliyoruz. Puanı dolunca aslında alamıyor. Bu yaptığımız model şu anda çok değerli bir model oldu. Hem kuyruğu azalttı hem de herkesin eşit istifade etmesini sağladı. Şu anda bu sistemimiz yazılımla, kendi Bilişim A.Ş’mizdeki mühendislerimizle yaptığımız bir model oldu.”
Cumhurbaşkanımız da tabir etti. seçim gündemli çalışma yürütülmeyeceğini, bilhassa yaraların sarılmasına dönük çalışma yürütüleceğini tabir etti. Kamuoyu anketleri, araştırmalar yapılıyor. Sarsıntı bölgesinin dışarıda tutulduğu tablolar var. Seçime dönük nasıl bir tablo görüyorsunuz?
“Yaptığımız hiçbir şeyi seçim sıkıntısıyla yapmadık. Fakat toplum her şeyi izliyor. Bir tarafta makam mevki, şu olursam burada kalırım diyen bir çalışma var bir tarafta da hasbi, samimi bir halde büyük yaraya merhem olmaya çalışan, eksik olabilir lakin uygun niyet ve uğraşla çabalayan bir takım görüyor. Hasebiyle bu iki terazi toplumun huzuruna çıkacak. Makam mevki, yoksa hasbi, mütevazı, yaranı ben sarmak için uğraş ediyorum diyen iki tane görüşle gidiyoruz. Bu iki görüş teraziye çıkacak. 20 yıldır gördüm. Ben çok net söylüyorum; samimiyet, çaba, çalışkanlık ağır basacak. Birilerinin bir hesabı var da Rabbimin de bir hesabı var. Rabbimin hesabına iman edeceğiz lakin biz de çaba edeceğiz.
Benim bütün grubum, 5 bin kardeşim bugün depremzedenin yarasını sarmak için gece gündüz çalıştı, kendi ailesini görmedi. Bu çok kıymetli bir şey. Depremzede de bunu gördü. Bu anlatılmaz, yaşanır. Ben ne söylersem söyleyeyim, onun ne düşündüğü değerli. Bugün gittiniz, gördünüz. Eksik var. Çadırdan konteynere geçmek istiyor. Konteyner üretimimiz çok süratli devam ediyor, 15 gün sonra konteynere de geçecek. Temeli atıldı, bir sene sonra kalıcı konutuna de geçecek. O yüzden bunu birlikte başarmak için büyük bir kurumsal altyapı, devlet gücü var. Büyük bir mahallî güç entegrasyonu var. Bizim öbür kentlerden farkımız; herkes farklı başı çekmiyor, kimse kendini öne çıkarmaya çalışmıyor. Benim Fatma Şahin olarak öne çıkmamın hiçbir kıymeti yok. Ben 40 gün sonra birinci sefer demeç veriyorum. Biz burada Bakanımız var, onun olduğu yerde biz lojistikçiyiz dedik. Bu anlayış AK Parti anlayışıdır. Ve biz bunu başararak yolumuza devam edeceğiz.”