Türkiye’yi derinden sarsan sarsıntının merkez üssü ve Anadolu endüstrisinin değerli kentlerinden Kahramanmaraş, yaralarını süratle sarıyor. Endüstrinin yüzde 95’i zelzeleden ziyan gören kentte kapasite kullanım oranları birtakım tesislerde yüzde 30’lara çıkmış durumda. Birinci günden bu yana fabrikasında sabahlayan iş insanları, onardıkları makinaları birer birer devreye almanın heyecanını yaşıyor.
Kentin önde gelen sanayicileri küllerinden tekrar doğmak için büyük bir uğraş veriyor. Kimi yıkılan tesisini ayağa kaldırıyor, kimi bir makine bile olsa üretime devam ediyor… Direkt 1.5 milyar dolar dolaylı olarak da 10 milyar dolarlık ihracat yapan kentte patronların ortak iletisi ise şöyle: “Maraş kalkınırsa, Türkiye kalkınır. Bir yıla kadar tesislerimizi ayağa kaldıracağız. Eskisinden daha güçlü döneceğiz. Bugüne kadar kazandıklarımızda yata kata değil endüstriye yatırdık. Bundan sonra da birebirini yapacağız.”
İSKUR GRUP
5 bin çalışanına mesken yapmak istiyor
Kahramanmaraş endüstrisinin önde gelen isimlerinden İSKUR Küme İdare Şurası Lideri Kadir Kurtul, “43 gündür, gecem-gündüzüme karıştı, hatta evvelki gün doğan birinci torunum Irmak’ı bile göremedim. Burada kalıp tesislerimi bir an evvel ayağa kaldırmam lazım” diye başlıyor kelama.
Kentte yardımseverliği ile bilinen Kurtul, makinelerini birer birer devreye aldığını söylüyor: “Önce iplikten başladık moral olsun diye… Hazır olan her makineyi kâr-zarar gözetmeden çalıştırıyoruz. Zira tesislerimizde makine sesi duymak istiyoruz. Bu ses olmayınca her şey boş ve anlamsız geliyor bize. Şu an örgü tesisimizin biri çalışıyor. Boyahaneyi devreye aldık, inşallah önümüzdeki hafta da denim çalışacak. Üçüncü ayda ikinci iplik tesisimizi, 6 ay sonra da ring tesisimizi çalıştırabiliriz. Bir yılda yüzde 90, 1.5 yılda yüzde 100 kapasite hedefliyoruz. Doğduğumuz ve doyduğumuz Maraş’a karşı sorumluluklarımız var. Evvel Allah’ın sonra da devletimizin yardımıyla bunu mevcuttan daha düzgün bir hale getireceğimize inanıyoruz.”
DEVLET YER VERSİN MESKENİ BİZ YAPALIM
Şu anda Kurtul’un gündeminin bir öteki kıymetli unsuru ise 5 bin çalışanı için İSKUR Kent ismini verecekleri bir yerleşim yeri kurmak. Kurtul, proje ile ilgili şu bilgileri verdi: “Devlet bize uygun arazi versin, yerini göstersin, TOKİ mantığıyla 5 bin çalışanımızı konut sahibi yapmak istiyoruz. İçinde tüm toplumsal donatılar olacak. Yalnızca devletten yer istiyorum. Ben üzerime düşeni yapacağım. Her çalışandan alacağımız çok cüzi bir aidatla bunu olağanüstü yapabiliriz. Devletin yükünü almak ve çalışanlarımızı sağlam inançlı yapılarda oturtmak istiyoruz. Taşın altına elimizi koymak istiyoruz. Önceliği meskeni yıkılana vereceğiz. 500-bin dönüm ortasında yer lazım. Kısa vadeli tahlil için fabrikamızın karşısına 1.000 kişinin konaklayacağı 250 konteyner kent kuruyoruz.”
ÇALIŞANLAR DÖNÜYOR
İSKUR Boya’nın iş ortaklarından İsmail Bildirici’nin zelzelede aile bireylerini kaybetmesi ise Kurtul’un yanı sıra tüm çalışanları derinden yaralamış. Bu nedenle bilhassa bu kısmın üretime başlamasını ziyadesiyle önemsiyorlar. Hatta tesiste çalışan 650 emekçinin 550’si çağrılmadan vefa borcu olarak geri gelmiş. Kurtul, “Çünkü burası çalışanın kendini pahalı hissettiği bir yer. Bu sabah EYT’den emekli olan üç çalışanımız yanıma geldi. ‘Fabrikalar çalışmadığı için ayrılıyoruz ancak her vakit geri gelmeye hazırız’ dediler. Bu beni çok duygulandırdı. Ayrıyeten bankalar pek olumlu yaklaşıyor. Birden fazla yerli ve yabancı müşterimiz günü gelmeden ödemelerini yaptı”
diyor.
ARIKAN MENSUCAT
Küllerimizden tekrar doğacağız
1.400 çalışanı bulunan, entegre bir fabrika olan Arıkan Mensucat’ın da bir kısım işletmelerinde üretim başlamış durumda. Arıkan Mensucat İdare Konseyi Lideri Mahmut Arıkan, “İşletmelerimizi ayağa kaldırmak için uğraş ediyoruz. Kısmen üretime başladık. Çalışanlarımızın büyük bir kısmı geri geldi. İşimizin başındayız, tekrar bu bölgelere yatırım yapacağız. Küllerimizden tekrar doğacağız. Maraş’ın eski günlerine gelmesi için var gücümüzle gayret ediyoruz.
Vilayet genelinde kapasite kullanım oranları yüzde 10’lar düzeyinde biz yüzde 30’larda. Devlet takviyesi kaide, devletimiz yanımızda olmazsa bu tesislerin ayağa kalkması uzun sürer” dedi. Dünyanın sayılı markalarının lisanslı boyacısı olduklarını söyleyen Arıkan, “Tedarikte problem yaşayıp yaşamayacaklarını öğrenmek istiyorlar. Pazarlama grubumuz onların yurtdışı ofislerine gidip berdi. Onlar da siparişlerini zelzele bölgesine yönlendiriyorlar. Müspet ayrımcılık yapıyorlar. Siparişlerimiz artıyor” değerlendirmesini yaptı.
KARACASU TEKSTİL
Sanayideki zelzelenin merkeziyiz
Şehrin önde gelen sanayi tesislerinden Karacasu Dokuma’nın İdare Heyeti Üyesi Orhan Arifioğlu da işletmelerinin az hasarlı olduğunu söyledi. “Burada çok büyük bir felaket yaşandı. Bu büyüklük ölçüsünde buraya takviye verilmesi lazım” diyen Arifioğlu, şöyle devam etti: “550 çalışanımız var, şu anda üretim yapamıyoruz. En azından bir işletmemizi en kısa müddette üretime almak istiyoruz. Bir biçimde o makinelerimizi çalıştırmak ve üretimle başlamak için uğraşıyoruz. Bizim makinelerde eksen kayması çok kıymetli.
Makinelerimiz büyük ziyan gördü. Maraş’ın ruhsal, sosyolojik ve ekonomik olarak şefkate gereksinimi var. Çok önemli bir üretim kaybı var, bunun bilançosunun önüne geçilmesi lazım. Turizmdeki zelzelenin merkez üssü Hatay’sa, endüstrideki sarsıntının merkez üssü ise Maraş’tır. Endüstride bir ameliyat yapılacaksa buradan başlaması lazım. 3 hafta boyunca kanepede yattım. Artık de konteynerda kalıyorum, çalışanlarımız da o denli. Tek maksadımız bir an evvel üretime geçmek.”