İYİ Parti Sözcüsü Kürşad Şiddetli parti merkezinde düzenlediği basın toplantısında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üçüncü İstanbul Escort Bayan sefer cumhurbaşkanı adayı olmasıyla ilgili Yüksek Seçim Konseyi’ne YSK itiraz edeceklerini duyurdu
Zorlu yaptığı açıklamada şunları söyledi
Bu mevzuda partimizin görüşü ve tutumu nettir Cumhurbaşkanının vazife müddeti ve seçimi ile Escort İstanbul ilgili olarak 1982 Anayasası’nın birinci hâlinde düzenleme ‘Bir kimse iki kez Cumhurbaşkanı seçilemez’ biçimindedir 2007 yılında 5678 Sayılı Kanun’daki değişiklikle Cumhurbaşkanının misyon müddetinin beş yıl olduğu ve bir kişinin en İstanbul Escort fazla iki defa Cumhurbaşkanı olabileceğine ait kural Anayasa’ya girmiştir 2017 değişikliğinde de bu kurala dokunulmamıştır Yeniden Cumhurbaşkanlığı Seçim Kanunu’nda da ‘Bir kimse en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir’ kararı yer almıştır
Anayasa yapan irade bu süreçte tali değişiklikler gerçekleştirmiş olsa da cumhurbaşkanının iki kere seçilebilmesine ait rastgele bir değişiklik yapmayarak ve misyondaki cumhurbaşkanı ile ilgili bir süreksiz unsur koymayarak var olan kuralın devamlılığını kabul etmiştir Tersine bir yorum Anayasa yapan iradenin yerine geçmek manasına gelecektir Bu doğrultuda gerek anayasal devlet unsuru gerekse milletimize olan sorumluluğumuz mucibince Partimiz ismine Genel Sekreterimiz Uğur Poyraz bugün Yüksek Seçim Şurasına itiraz dilekçemizi vermiş olacaktır Böylece bu evrede Yüksek Seçim Şurası kesin kararı verecektir
ORTADA İKİ FARKLI KARAR VARSA İKİ BAŞKA YÜRÜRLÜK TARİHİ VARDIR
ORTADA BİR DEĞİL İKİ KARAR VAR
Şentop un yeni makalesinde Kemal Başak ın yazısında ısrarla savunulan hukukumuzda bir kimsenin en fazla iki sefer Cumhurbaşkanı seçilebileceği tarafında bir kural bulunduğu ve bu kuralın 2017 yılında yapılan Anayasa değişikliğine husus edilmediği görüşünün neden geçerli kabul edilemeyeceği Türk Hukuku nda kanunun ne manaya geldiğinden ve teknik manada Anayasa nın da bir kanun olduğundan başlanılarak tane tane anlatıldı Bu kapsamda makalede Şentop tarafından özetle Türk hukukunda kanun kavramıyla tabir edilen biçimi manada kanun anlayışına uygun olarak yasama organı olan Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kanun ismi altında ve kanun yapma tarzına uygun formda kabul edilip yürürlüğe konulan kural süreçlerdir Bu tanımlama çerçevesinde Türk Müspet Hukukunda bir kimse en fazla iki sefer Cumhurbaşkanı seçilebilir halindeki cümleyi kanun haline getiren iki farklı kanunun bulunduğu hususu tartışmasızdır Birinci olarak 31 10 2007 tarihinde yürürlüğe giren 5678 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Kimi Unsurlarında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun un 4 üncü unsuru Bir kimse en fazla iki sefer Cumhurbaşkanı seçilebilir kararını muhtevidir 5678 sayılı Kanun un değiştirdiği Anayasa nın 101 inci unsuru daha sonra 2017 yılında 6771 sayılı Kanun la bir değişikliğe daha uğramıştır 6771 sayılı Kanun un 7 nci unsuru 2709 sayılı Anayasa nın 101 nci hususunu başlığıyla birlikte bütünüyle değiştirmiş bunu yaparken 101 inci maddeyi tekrar kaleme almış ve yine yazdığı 101 inci unsurda Bir kimse en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir cümlesine tekrar ikinci fıkranın ikinci cümlesi olarak tekrar yer vermiştir Bu silsilenin doğal sonucu şudur Türk müspet hukukunda bugüne kadar yürürlük kazanan Bir kimse en fazla iki sefer Cumhurbaşkanı seçilebilir biçiminde 2 Anayasa kuralı vardır Bir kimse en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir cümlesi Türkiye Büyük Millet Meclisinde farklı tarihlerde 2 farklı Anayasa değişikliği kanunu teklifine husus edilmiş Anayasa Komitesi tarafından farklı tarihlerde 2 kez oylanmış ve kabul edilmiş yeniden Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Heyetinde da farklı tarihlerde 2 kere ayrı ayrı bilinmeyen oylama ile kabul edilmiş ve son olarak biri 21 10 2007 tarihinde oburu birincisinden yaklaşık on sene sonra 16 04 2017 tarihinde olmak üzere farklı tarihlerde gerçekleştirilen 2 başka halkoylamasında Türk Milleti tarafından bir Anayasa kuralı olarak kabul edilmiştir formundaki değerlendirmelere yer verildi
Bu biçimde Türk Hukukunda bugüne kadar yürürlük kazanan “Bir kimse en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir” şeklinde birbirinden farklı iki kural bulunduğunu ortaya koyan ve Kemal Başak’ın aksi istikametteki argümanlarını çürüten Şentop, bu durumun hukuksal sonucunu ise şu halde açıkladı:
Türk olumlu hukukunda bir kimsenin en fazla iki kere Cumhurbaşkanı seçilebileceğine ait farklı ayrı iki kanun kararı varsa bunun doğal sonucu bu iki kanun kararının farklı ayrı iki yürürlük tarihinin bulunmasıdır Ayrıntılandırmak gerekirse Anayasa nın 101 inci hususunu değiştiren 5678 sayılı Kanun un 4 üncü unsurunun metnine dâhil olan Bir kimse en fazla iki sefer Cumhurbaşkanı seçilebilir kuralı 21 10 2007 tarihinde gerçekleştirilen halkoylaması sonucunda kabul edilmesinin akabinde 5678 Kanun un 4 üncü hususu ile değişik Anayasa nın 101 inci unsurunun öteki kararları ile birlikte 31 10 2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir Anayasa nın 101 inci unsurunu tekrar değiştiren 6771 sayılı Kanun un 7 nci hususunun metnine dâhil olan ikinci Bir kimse en fazla iki sefer Cumhurbaşkanı seçilebilir kuralı ise 16 04 2017 tarihinde gerçekleştirilen halkoylamasının akabinde 6771 sayılı Kanun un 18 inci unsurunun birinci fıkrasının b bendi uyarınca 6771 sayılı Kanun un kabul edilmesinden sonra birlikte yapılacak birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ait takvimin başladığı tarih olan 30 04 2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir Bu kurallardan sonuncusu 30 04 2018 tarihinde yürürlüğe girdiği için kanunların vakit bakımından uygulanmasına ait kurallar yeterince lakin bu tarihten ileriye yanlışsız uygulanabilecek aksi Anayasa da süreksiz bir husus ile öngörülmediği sürece geçmişte yaşanan olaylar ve durumlar hakkında karar ve sonuç doğuramayacaktır 30 04 2018 tarihinden bugüne kadar ise Türkiye de şimdi yalnızca bir Cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldığından 2023 yılında icra edilmesi öngörülen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bu kural uyarınca hiçbir adaya kısıtlama uygulanamayacaktır
ANAYASA NIN 101 2 İNCİ UNSURUNUN YORUMU
Anayasa nın 101 inci unsurunda yer alan Bir kimse en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir kuralının fakat yürürlüğe girdiği 30 04 2018 tarihinden ileriye dönük halde uygulanabileceğini aksi açıkça Anayasa da öngörülmediği için geçmişe yürüyerek daha evvel yapılan seçimler hakkında karar ve sonuç doğuramayacağını ortaya koyan Şentop daha sonra Kemal Başak ın lafzi ve tarihi yorum metodundan hareketle ileri sürdüğü itirazlarını da çürüttü Bu kapsamda Şentop birinci makalesinde lafzi tarihi ve sistematik yorum yolları uyarınca Anayasası nın 101 inci unsurunda yer alan Bir kimse en fazla iki kere Cumhurbaşkanı seçilebilir kuralını yorumlamış ve kuralda yer alan Cumhurbaşkanı sözüyle anlaşılması gerekenin gerek sözün Anayasa Hukukundaki terim manası gerek kanunun yasalaşma sürecindeki evrakların ortaya koyduğu mana gerekse bu kuralın kesimi olduğu Anayasa nın bütünü içindeki sistematik pozisyonu mucibince yürütme erki olduğunu ortaya koymuştu Buna dayalı olarak da yürütme erki seçimi niteliğinde olmayan parlamenter sistem Cumhurbaşkanlarının seçiminin bugün 101 inci hususun uygulanmasında dikkate alınamayacağını belirtmişti
Kemal Başak imzalı yazıda ise Şentop un sistematik yorum usulüne ait açıklamalarına itiraz edilememiş lakin lafzi ve tarihi yorum yollarına ait değerlendirmeleri eleştirilmişti Şentop ise İstanbul Hukuk Mecmuası nın son sayısındaki makalesinde bu tenkitleri de yanıtladı Yeni makalesinde Şentop un bilhassa 2017 yılında cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçiş öngören Anayasa değişikliğinin görüşüldüğü Anayasa Komisyonu nun raporu hakkındaki ayrıntılı açıklamaları dikkat çekti