Ekonomi gazetesinden Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, hali hazırda daima güncellenen regülasyonlarla uğraşan bankacılık kesiminin üzerine bir de seçim meçhullüğü yükü bindi. Son olarak da geçen hafta cuma günü Merkez Bankası’nın tahvil tesisi zaruriliği ile ilgili yükleri ağırlaştırması sonrasında kredi kanalları neredeyse kapandı.
Konuya ait bilgi veren bankacılık bölümü kaynakları gereksinim kredisinde regülasyonlardan muaf olan 70 bin liranın üzerine asla çıkılmadığını, ticari kredilerin bıçak üzere kesilmesinin yanı sıra tekrar regülasyondan muaf olan KOBİ kredilerinde bile yavaşlamaya gittiklerini vurguladı. Hem kamu hem yerli hem de yabancı bankalarda şu anda isteseniz de 70 bin liranın üzeri gereksinim kredisi almanız mümkün görünmüyor.
Kamu bankalarına yazılı talimat geldi
Uygulanan önlemler ve menkul değer alım zorunlulukları bankacılık dalının birinci çeyrekte bilhassa taksitli ticari krediler konusunda iştahsız davrandığını ortaya koydu. Lakin cuma günkü değişiklik sonrası bu iştahsızlık genele yayıldı. Bir kamu bankası kaynağı cuma günü yaşanan Merkez Bankası değişiklikleri sonrasında yazılı olarak gereksinim kredilerinde 70 bin hududunun konut kredilerinde ise 250 bin sonunun aşılmaması tarafında talimat geldiğini lisana getirdi.
70 bin lira üzeri için faiz oranı kâfi değil
Kamu bankaları bu mevzuda yalnız değil. Üç başka yerli özel ve yabancı banka kaynakları da 70 bin lira hududunun gereksinim kredisinde aşılmamaya çalışıldığını doğruladı. Bir kaynak 70 bin lira altında kredi vermeye devam ettiklerini lakin üstüne çıkmaya hevesleri olmadığını lisana getirirken muhtaçlık kredisi faizlerinin daha yüksek ölçülerde kredi vermeyi güçleştirdiğini vurguladı. Birebir kaynak 70 bin liranın üzerinde kredi vermek için aylık en az yüzde 3,5-4 düzeyinde faiz uygulamak gerektiğini lakin bunu ne kredi alanın ne de bankanın bu yüksek kredi faizi sonrası menkul değer alım zorunluluğunu karşılayabileceğini tabir etti. KOBİ’lere de her ne kadar regülasyonlardan muaf olsa da kredi faiz oranı düşüklüğü nedeniyle kredi vermekten kaçınıldığını söyleyen tıpkı kaynak seçim belirsizliğinin de kesimi zorladığını lisana getirdi.
İhtiyaç kredisinde vadeler de kısaldı
Bir öbür bankacılık dalı kaynağı ise 70 bin lira olan limite verilen vadenin de 24 aya gerilediğini söz ederek bankaların kredi arzını epey daralttığını vurguladı. Tüm özel bankalarda seçim öncesi kredinin olabildiğinde vermemeye gerçek evrildiğine dikkat çeken kaynak ferdî gereksinim kredisinde şayet 70 bin liranın üzerine çıkılırsa da en fazla 200 bin lira verildiğini onun da 12 ay vade ile sınırlandığını vurguladı. KOBİ kredilerinde de iştahsızlığın sürdüğünü söyleyen birebir kaynak seçim öncesi hiçbir bankanın elini taşın altına koymak istemediğini söyleyerek aslında kredi talebi olduğunu talep edenlerin de faizi sorun etmediğini asıl sorunun kredi arzının şuurlu olarak daraltılması olduğuna vurgu yaptı. Bankacılık bölümü kaynağı seçimlerin ikinci tipe kalması durumunda ise o 2 haftalık süreçte kredi arzının sıfırlanacağına da dikkat çekti.
Mevduat faizleri yüzde 30-35 seviyesinde
Bir öteki bankacılık dalı kaynağı ferdi kredilerde çok iştahlı olmadıklarını lakin 70 bin liraya olan kredileri vermeye devam ettiklerini belirtti. Birebir kaynak bu usul kredilerin toplam kredilerin yüzde 70’ine yakının oluşturduğuna işaret ederek mevduat faizlerinde de hafif de olsa yükselişin sürdüğünü vurguladı. Öteki bir kaynak ise TL mevduat faizlerinin yüzde 30-35 ortasında seyrettiğini kaydetti.